Trauma
Trwały uraz psychiczny, który spowodowany jest gwałtownym i przykrym przeżyciem.
Czynnik zewnętrzny, który zagrażał życiu lub zdrowiu osoby może prowadzić do głębokich zmian w jej psychice. Zdarzenia, które je powodują mają – charakter stresorów traumatycznych:
– zazwyczaj przychodzą bez ostrzeżenia,
– atakują podstawowe wartości człowieka, np. utrata schronienia,
– są trudne do zapomnienia,
– pozostawiają po sobie ślad, który ponawia się przy podobnym zdarzeniu.
Rozróżniamy 2 typy traumy:
– Trauma typu I – związana jest z krótkotrwałym, niespodziewanym wydarzeniem zagrażającym życiu, np. śmierć bliskiej osoby, wypadek, poronienie czy gwałt.
– Trauma typu II – dotyczy długotrwałych i powtarzających się udręk, np. alkoholizm, mobbing, przemoc w rodzinie.
Konsekwencją traumatycznego przeżycia może być zespół stresu pourazowego – specifyczny rodzaj zaburzenia lękowego, którego następujące objawy mogą pojawiać się nawet kilka lat po zdarzeniu:
Objawy poznawcze:
– trudności z koncentracją,
– poczucie dezorientacji,
– utraty pamięci,
– postrzeganie przyszłości przez pryzmat traumy
Objawy emocjonalne:
– panika, niepokój, strach,
– poczucie bezradności i braku kontroli,
– skrajne zmiany nastroju,
– wybuchy gniewu,
– nadmierne zamartwianie się,
– poczucie winy, żalu, wstydu czy bezwartościowości.
– depresja.
Objawy społeczne:
– brak zaufania do ludzi,
– lęk przed innym osobami,
– trudności w nawiązywaniu relacji,
– izolacja.
Objawy somatyczne:
bóle żoładka,
– nudności i wymioty,
– choniczne zmęczenie,
– zaburzenia snu,
– nieregularny rytm serca,
– fale gorąca lub chłodu,
– odrętwienie ciała.
Objawy behawioralne:
– gubienie rzeczy osobistych,
– trudność w orientacji czasu, miejsca,
– obsesyjne wracanie do traumatycznego wydarzenia,
– brak energii do życia,