Jaźń

Jaźń jest osią, wokół której organizuje się struktura psychiczna człowieka. Odpowiada za przepływ informacji z części świadomej do nieświadomej i odwrotnie. Funkcją jaźni jest integrowanie doświadczeń. Jest ona całością i obejmuje wszystkie procesy zachodzące w naszym umyśle.

Istnienia jaźni nie można udowodnić poprzez doświadczenie, ani też w jednoznaczny sposób opisać. Jaźń jest archetypem. Ma symboliczny charakter. W sztuce często obrazowana jest jako figury geometryczne, boskie lub królewskie postaci ludzkie i magiczne, mocarne zwierzęta, a także drogocenne rośliny. Symbolem jaźni będzie widoczny święty Graal i kamień filozoficzny średniowiecznych alchemików.

Rozumienie jaźni w dużym stopniu opiera się na terminologii spisanej przez Carla Gustawa Junga, który twierdził, że jaźń jest „Bogiem w nas” i stanowi centrum życia psychicznego.

Wyróżniamy dwa pojęcia jaźni, których znaczenie jest sobie przeciwstawne:

– Jaźń odzwierciedloną możemy zaobserwować jako zjawisko w relacjach między ludźmi. Występuje wtedy, kiedy zastanawiamy się, jak postrzegają nas inni ludzie i jaką mają opinię na nasz temat. Jest to obraz nas samych, który tworzy nam środowisko zewnętrzne.

– Jaźnią subiektywną nazywamy własne opinie na swój temat. Jaźń subiektywna ujawnia się we wszystkich komunikatach, które konstruujemy na swój własny temat. Wynika więc z istniejącej relacji z samym sobą. W niektórych założeniach psychologicznych jaźń subiektywna jest opisywana jako superego.