Archetyp
Z języka greckiego arche – “początek”, typos – w psychologii według Carla Gustava Junga wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata.
Jung dowiódł istnienia archetypów w oparciu o fakt występowania u ludzi i w dziełach literackich, typowych i powtarzających się motywów, tak zwanych obrazów archetypowych.
Archetypy ujawniają się poprzez symbolikę. Ich treść wymyka się pełnej werbalizacji, dlatego wyrażamy je w sposób metaforyczny. Możemy je odnaleźć w mitach, snach oraz wizjach. Obserwujemy je w sztuce, która między innymi wydobywa na powierzchnię treści ukryte i nieświadome.
Przykładowe rodzaje archetypów:
cień — odzwierciedlenie zwierzęcej natury człowieka i jego popędów;
ogień — symbol wypalenia, oczyszczenia, odrodzenia;
matka — metafora początku “matka natura”, sił nadprzyrodzonych “bogini-matka”;
animus — ideał mężczyzny istniejący w nieświadomości kobiety.
Archetypy są wspólne wszystkim ludziom na świecie niezależnie od przynależności kulturowej. Mówimy, że występują w nieświadomości zbiorowej i nieświadomości indywidualnej.