Dlaczego nie potrafimy zdrowo się odżywiać
Gdy myślimy o zdrowej diecie i trybie życia, najczęściej przychodzą nam do głowy takie aspekty jak pełnowartościowe posiłki, aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu. Bardzo rzadko myślimy jednak o tym, jak ściśle nasz styl życia jest powiązany z naszymi emocjami.
Bo niestety często to, czy zdrowo się odżywiamy, zależy od naszego samopoczucia. Są osoby, które mają skłonność do “zajadania” stresu - w sytuacji, gdy w ich życiu pojawia się dużo obowiązków i trudności, sięgają oni po słodycze lub inne przekąski po to, aby odczuć ulgę i odwrócić swoją uwagę od nieprzyjemnych uczuć. Z kolei, inni w takich sytuacjach pomijają posiłki - ich żołądki są ściśnięte, nie mają apetytu i rezygnują nawet z dostarczenia sobie podstawowych składników odżywczych w ciągu dnia.
A Ty, w jaki sposób reagujesz na stres?
W pierwszej kolejności, warto jest zacząć obserwować swoje reakcje i to, czy masz tendencję do sięgania lub unikania jedzenia w trudnych chwilach. Możliwe jest także, że w zależności od sytuacji, stosujesz obie te strategie. Już samo rozpoznanie tego zachowania może sprawić, że będziesz w stanie w większym stopniu kontrolować swoje skłonności.
To zrozumiałe, że część z nas uzależnia swoje nawyki żywieniowe od samopoczucia. Często wynika to z faktu, że gdy byliśmy dziećmi, nikt nie nauczył nas w konstruktywny sposób radzić sobie z emocjami. Bardzo często otrzymywaliśmy komunikaty typu “nie płacz!”, “nie złość się!”, przez co nauczyliśmy się ignorować i tłumić swoje emocjonalne reakcje.
Nakłaniano nas do ich ignorowania, ale emocje nie znikają przecież same z siebie. Niektórzy z nas odczuwają je więc tak intensywnie, że czują ucisk w żołądku i nie są w stanie dostarczyć swojemu organizmowi pożywienia, a inni z kolei sięgają po jedzenie, aby zagłuszyć swój wewnętrzny dyskomfort.
Ten drugi przypadek można wytłumaczyć tym, że nieraz jedzenie rzeczywiście przynosi ulgę (było tak już w okresie niemowlęctwa, gdy uspokajaliśmy się poprzez picie mleka matki). No i znów - gdy byliśmy mali, nasi bliscy częstowali nas słodyczami na pocieszenie lub w nagrodę. Wtedy mógł wyrobić się w nas zwyczaj: gdy jestem smutny - sięgam po jedzenie, a gdy jestem szczęśliwy… również sięgam po jedzenie. Jedzenie przynosiło nam ulgę, ukojenie, radość i zaczęło kojarzyć się z przyjemnością i receptą na problemy. Te podświadome skojarzenia i przekonania to jedna z największych przeszkód, która przeszkadza nam zdrowo się odżywiać.
Negatywne skutki zajadania stresu
Niestety, taka strategia radzenia sobie w trudnych sytuacjach jest dla nas bardzo niekorzystna. Może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, takich jak otyłość, depresja, poważne problemy ze zdrowiem, a nawet uzależnienie od jedzenia.
Duży wpływ na to ma również fakt, że w popularnych produktach występuje wiele substancji, które mogą nas uzależniać. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z tego, że, na przykład, cukier występuje nie tylko w słodyczach. Jest on dla nas o tyle groźny, że znajduje się niemal we wszystkim, co spożywamy. Producenci często dodają go do pieczywa, płatków śniadaniowych, gotowych owsianek, jogurtów, dżemów, gotowych sosów, ketchupów, suszonych owoców i wielu innych produktów.
Poza cukrem, może nas uzależniać także kazeina, która znajduje się w żółtym serze i mleku, a także nadmiar soli i glutaminian sodu (E621), który również często znajduje się w gotowych produktach. Dlatego tak ważne dla zdrowej diety jest, aby czytać składy kupowanych produktów i starać się wybierać te, jak najkrótsze, i najmniej skomplikowane.
Uzależnienie od jedzenia to naprawdę poważny problem. Dla osób uzależnionych jedzenie staje się nawykowe i niekontrolowane. W sytuacji napięcia, lęku, niepokoju albo silnych uczuć wywołanych różnymi przeżyciami (również pozytywnymi), jedzenie pełni rolę nietypowego “narkotyku”. Stawiamy go, jako priorytet, a ważne obszary życia, takie jak rodzina, praca i życie osobiste, schodzą na coraz dalszy plan. Podobnie jak w przypadku uzależnień od substancji psychoaktywnych, osoby uzależnione odczuwają przymus jedzenia i co więcej - nieustannego zwiększania jego ilości. Ich myśli krążą ciągle wokół kolejnych posiłków, które stanowią dla nich jedyną przyjemność. Nie mogą przestać jeść, nawet, jeśli wykonywane czynności działają na nich destrukcyjnie i wpływają negatywnie na zdrowie. Zdarza się, że napad żarłoczności zostaje przerwany dopiero wtedy, gdy ból żołądka staje się nie do zniesienie i fizycznie nie dadzą rady już więcej zjeść. Jest to, więc problem, któremu zdecydowanie lepiej jest zapobiegać, niż go leczyć.
Co zrobić, aby nastrój nie wpływał na Twoje nawyki żywieniowe?
Na szczęście możesz zapobiec negatywnym konsekwencjom i nauczyć się radzić sobie z emocjami. Gdy przejmiesz kontrolę nad swoim wnętrzem, przejmiesz kontrolę nad swoim zachowaniem. A dzięki odpowiednim technikom i samoświadomości, możesz nie tylko zacząć zdrowo się odżywiać, ale również utrzymać zdrową dietę.
W jaki sposób? Oto kilka wskazówek:
1. Zacznij świadomie przyglądać się swoim emocjom - z otwartością, bez oceny.
Może posłużyć Ci do tego dziennik w wersji papierowej lub elektronicznej (mając go na telefonie, sprawiasz, że jest to znacznie prostsze i bardziej poręczne). Już sama obserwacja może być niezwykle pomocna, ponieważ zauważone emocje stają się mniej intensywne.
2. W trakcie tych obserwacji stwórz listę sytuacji, które wywołują w Tobie chęć zajadania lub sprawiają, że zapominasz jeść.
3. Następnie sporządź listę czynności, którymi możesz zastąpić negatywny nawyk.
Mogą pomóc Ci takie pytanie jak: “Co sprawia, że czuję się dobrze?”; “Jakie czynności przynoszą mi radość?”; “Co poprawia mój nastrój?”. Warto zadbać, aby były one wspierające.
Możesz powiesić listę tych czynności w widocznym miejscu i wykonywać je zawsze wtedy, gdy masz ochotę sięgnąć po coś niezdrowego. W ten sposób niemal niezauważalnie i w naturalny sposób staną się one Twoim nowym nawykiem.
4. W przypadku pomijania posiłków - stwórz strategię opartą o “przypominacze”.
Na przykład, jeśli wiesz, że podróże wywołują w Tobie stres, już na etapie planowania, ustal pory posiłków i zapewnij sobie łatwy dostęp do produktów, które będą wspierać Cię w utrzymaniu zdrowej diety. Przygotuj również elementy, które będą przypominały Ci o jedzeniu, np. pełna miłości notatka na wierzchu walizki czy przypinka do plecaka, która przypomni Ci, aby przed podróżą wejść do ulubionej piekarni.
5. Przede wszystkim jednak zajmij się stresem.
Istnieje naprawdę wiele sposób na to, aby radzić sobie ze swoimi emocjami. Możesz skorzystać z konsultacji z psychologiem, pójść na szkolenie lub samodzielnie zrobić odpowiednie kursy online, aby nauczyć się zdrowych i skutecznych strategii radzenia sobie w trudnych chwilach.
Opieranie swoich nawyków żywieniowych o to, w jakim akurat jesteśmy nastroju, jest bardzo niebezpieczne i niekorzystne. Zachęcamy Cię do tego, abyś nauczył się dbać o siebie, niezależnie od swojego emocjonalnego stanu. W ten sposób, bez względu na to, co dzieje się akurat w Twoim życiu, możesz zachować zdrową dietę, a co za tym idzie - utrzymać sprawność umysłu i zadbać o siłę do pokonywania trudności.
Jak zdrowo się odżywiać?
W darmowym ebooku “Dlaczego nie możemy zmienić swojej diety. 3 wewnętrzne blokady, które prawdopodobnie dotyczą też Ciebie” proponujemy Ci zupełnie nowe podejście do zdrowej diety. Rezygnujemy z nieskutecznych dróg na skróty i uniwersalnych rozwiązań, które okazują się całkowicie nieżyciowe.
Celem, który postawiliśmy sobie jest przedstawienie innowacyjnego podejścia opartego o obserwacje i badania psychologiczne. Każda z części tego materiału mówi o innym aspekcie odżywiania, które bardzo często są pomijane przez dietetyków, trenerów czy lekarzy, a mają ogromny wpływ na nasze codzienne żywieniowe wybory. Obiecujemy, że znajdziesz tutaj życiowe przykłady i bardzo przystępne, realne rozwiązania.
Pierwszy krok już za Tobą - dowiedziałeś/aś się, jaki wpływ na zdrową dietę mają emocje. Czas zdobyć więcej praktycznej wiedzy, która pomoże Ci zdrowo się odżywiać i całkowicie zmieni Twoje myślenie o takim stylu życia.
Chcesz poznać kolejne z największych, psychologicznych blokad, które utrudniają zmianę sposobu odżywiania? Poradzić sobie z przeszkodami i cieszyć się zdrową dietę już na zawsze?
Chcesz poznać kolejne z największych, psychologicznych blokad, które utrudniają zmianę sposobu odżywiania? Poradzić sobie z przeszkodami i cieszyć się zdrową dietę już na zawsze?
Pobierz darmowy ebook
Zyskasz dostęp do darmowego ebooka o największych psychologicznych blokadach, które utrudniają Ci cieszenie się zdrowym stylem życia.